सको देयया ऐतिहासिक राजकूलो बारे
पाठक प्रतिक्रिया
डा. बालगोपाल श्रेष्ठ
सको देयया ऐतिहासिक राजकुलो ध ल्होनज्या जुयाचोंगु खना तसकं लयता । ध÷राजकुलो धयागु सको देयया संपदा ख । संपदा लागाय फछिं फको सिमेन्त कंक्रित मछेलेगु छेके मबिगु जूसा तसकं बांलाइ ताया ।
मजिं मगाथाय बाहेक सिमेन्त छेले ज्या मजुल धासा ऐतिहासिक धया मौलिकता लेनाचोनी । न्हापा झीगु धया मुहान न्यामा सिमाय जुयाचोंबले तक्क ध न्ह्याइगु लंय गननं सिमेन्त कंक्रित छेलाबुला मदु । लिपा तिनांख्यो वनेगु लंया छुचुं केलिगु घ नापं खुसि पना धलय ल हयेगु यासेलिं सिमेन्तया छेलेज्या यागु खनेदु । ध न्ह्याइगु जख माथााय गनं गनं लोहं अप्पा तयेगु यासां मुलत प्राकृतिकरुपं हे ध न्ह्याका वयाचोंगु ख । अथे चाय हे धया ल न्ह्याना वइगु जूगुलिं ल भचा थथम्हं फिल्तर जुया प्राकृतिकरुपं हे सफा जुया वइगु ख । जिं सिकं धया ल माछि सफा जुया न्ह्याना वइगुलिं याना सको देसय फुकस्या वस हिइगु मो ल्हुइगु तकं धलय हे याइगु ख । जि थमं हे नं धलय यको ख्वासिलागु मोल्हुयागु दु । धोंला महाद्योयाथाय धा वा साखा माहाद्योयाथय निथासं धलय मनूतय ख्वासिलिगु मोल्हुइगु सकस्यां स्यु । माधवनारायणा धलं दनिबले ला न्हिथं दे चाहिले कोचायेका मिजं पिनि साखा माहाद्योयाथाय धलय हे मोल्हुइगु यायेमा ।
ध न्ह्याइगु लंपुइ सिमेन्त कंक्रितया प्लास्तर छेलकिं प्राकृतिकरुपं सफा जुइगु प्रक्रिया अबरुद्ध जुइ । ध न्ह्याइगु लंय सिमेन्त कंक्रित लाना प्लास्तर यायेगु यातकिं ल जमिनय सोसय जुया दुहां वनिगु नं जुइ फइमखु । जमिनय ल सोसय जुया दुहां वनिबले वातावरणया निंतिं अनेक फाइदा दु धयागु खं नं झीसं सिइकेमा ।
अथेहे लंय यचुपिचु यायेत अप्पा लोंह लायेगु यानाचोंगु तसकं बांलागु ज्या ख तर अप्पा लोंह लायेबले भुलय भुलय सिमेन्त प्लास्तर तयेगु ज्या जुइमज्यु थुकिं वा वइबले जमिनय ल सोसय जुया वनेमागु लंपुयात पना बी ।
थुथाय धलय छें छेंया निकासा चवि तकं नं ल्वाकछ्यायेगु यानाचोन धयागु खं नेने दु । थो ला तसकं ग्यानापूगु ज्या ख । थो ज्या मदिकल धासा धया लखं हे अनेक सरुवा लोय इनिगु ज्या जूवनि । थो ला आपराधिक ज्या ख । अथे जुया धलय छेंया निकासा ल्वाकछ्याना चोंपिंत थो ज्या थत्थें दिकेत नं झीसं ध्वाथुइके मागु दु । न्हापा सकोय छेंखा छेंखाय चवि मदु । आ छेंखा छेंखाय चवि दत । छेंखा छेंखाया चवि व फोहरया निकासाया निंतिं ब्यागलं निकासाया प्रबन्धया ज्या नं जुइमागु दु ।